Udostępnij:
Tak jak symbolem Bożego Narodzenia jest choinka, tak znakiem Wielkanocy są jajka. Nie może ich zabraknąć ani w wielkanocnym koszyczku, ani na stole. Podpowiadamy, jak zrobić wyjątkowe pisanki i stroiki.
Jajko – symbol Wielkanocy
Dlaczego malowane jajko stało się symbolem Świąt Zmartwychwstania? Jajko to w wielu kulturach symbol życia i odrodzenia. Łacińskie ab ovo, czyli „od jajka” – oznacza „od początku”. Jajko stało się też symbolem Świąt Wielkanocnych – śmierci i zmartwychwstania – jako znak, że wszystko, co umiera, odrodzi się.
Pisanki i wydmuszki
Zwyczaj malowania jajek jest o wiele starszy niż chrześcijaństwo. Najstarsze barwione jajka odnaleziono w wykopaliskach sumeryjskiej Mezopotamii. Zwyczaj ten znali też Grecy i Rzymianie. Również chrześcijański rytuał ma swój początek w obrzędach pogańskich. Początkowo święcone jajka miały kolor czerwony, na pamiątkę krwi Chrystusa. Pierwsze wzmianki o zdobieniu jaj w Polsce można odnaleźć w XIII-wiecznych kronikach Jana Kadłubka.
Najstarszym znanym sposobem jest barwienie jaj na jeden kolor – to tzw. kraszanki. Innymi sposobami na ozdabianie jaj było owijanie ich sznurkami, włóknami z łodyg czy wydrapywanie wzoru na pokrytej woskiem skorupce. Tak ozdobione jajka – pisanki – dały nazwę przygotowywanym na Wielkanoc jajkom.
Do zdobienia jaj używano barwników roślinnych: cebuli, która nadaje kolor brązowy, kory dębu – czarny, kwiat nagietka – żółty, wywar z buraka – czerwony, pędy młodego żyta – zielony, kwiat bławatka – niebieski.
Kiedyś malowanie jaj było przywilejem wyłącznie kobiet, dziś do tego rytuału zasiadają całe rodziny. Szczególną radość zdobienie jaj sprawia zaś dzieciom.
Tradycyjnie w wielkanocnym koszyczku znajdują się barwione jaja ugotowane na twardo, natomiast do przygotowania stroików wykorzystywane są wydmuszki. Jak przygotować i czym ozdobić wyjątkowe pisanki oraz wielkanocne stroiki z wydmuszek? Oto kilka podpowiedzi.
Czym malować pisanki
Do kolorowania jaj, które znajdą się na wielkanocnym stole, najlepiej użyć naturalnych barwników. Jeśli używane są flamastry, farby czy specjalne barwniki do jajek, należy sprawdzić, czy nie zawierają składników, które mogą być toksyczne. Można także skorzystać z patentów babć na barwienie naturalne, lecz kolory będą wtedy mniej intensywne.
Zabarwione jajka można dodatkowo ozdobić wydrapanymi wzorkami, ozdobami naklejonymi z papieru samoprzylepnego, kolorowymi nitkami, bibułą lub brokatem. Można także zrobić specjalne, koronkowe „ubranka” na drutach lub szydełku.
W przeciwieństwie do pisanek, które trafią na stół, wydmuszki do przygotowania wielkanocnych stroików mogą zostać ozdobione każdym sposobem – flamastrami i farbami (najlepiej zastosować farby akrylowe bądź do malowania na szkle).
Aby wykonać wydmuszkę, należy zrobić igłą w surowym, umytym jaju otwór na jego dwóch przeciwległych końcach. Jeden otwór powinien być nieco większy – przez niego zostanie wydmuchana zawartość jajka. Żeby łatwiej było to zrobić, igłą należy przebić żółtko i zamieszać jajko, a następnie wydmuchać przez otworek zawartość jajka bez uszkodzenia skorupki. Środek koniecznie należy dokładnie wypłukać pod bieżącą wodą, delikatnie osuszyć i tak przygotowaną wydmuszkę można dekorować.
Ozdobą stołu będą wydmuszki upiększone, np. za pomocą techniki decoupage, polegającej na naklejaniu cieniutkich warstw ozdobnych bibułek.
Kilka pomysłów na kolorowe pisanki wielkanocne
Brokatowa pisanka – posmarowane klejem jajko lub wydmuszkę zanurz w brokacie lub kolorowej posypce do ciast. Zostaw do wyschnięcia.
Kolorowe jajo – jajko lub wydmuszkę zanurz w 1/3 w barwniku, po połowie czasu przeznaczonego na zabarwienie, dolej wody tak, by jajko było zanurzone w barwniku na wysokości 2/3, po kilku minutach dolej wody, by w całości barwnik pokrył jajko. Tak zabarwiona pisanka będzie jednokolorowa, jednak stopień nasycenia barwnika da efektowne stopniowanie intensywności koloru.
Emotikony – jajko barwimy na żółto w barwniku spożywczym, a po wyschnięciu rysujemy emotikony specjalnym flamastrem, kredkami wodnymi lub farbkami.